صدمات دهان و دندان در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی مانند تصادفات، افتادن، بازی، ورزش، و درگیری‌های فیزیکی رخ دهد. این آسیب‌ها می‌توانند از ترک‌های جزئی روی دندان تا بیرون افتادن کامل دندان متغیر باشند. آگاهی والدین از اقدامات اولیه اورژانسی تأثیر زیادی در موفقیت درمان خواهد داشت. در این مقاله، راهکارهای اساسی برای مواجهه با این نوع آسیب‌ها را بررسی می‌کنیم.
۱. حفظ خونسردی؛ مهم‌ترین اقدام در مواجهه با آسیب‌های دندان
🔹 اولین قدم در هنگام صدمه دیدن کودک، حفظ خونسردی والدین است.
🔹 اضطراب بیش از حد والدین می‌تواند کودک را مضطرب کرده و همکاری او در درمان دندانپزشکی را دشوار کند.
🔹 ارائه اطلاعات دقیق و درست به دندانپزشک، در موفقیت درمان تأثیر مستقیم دارد.
۲. یافتن قطعه شکسته دندان
✔ اگر قسمتی از دندان شکسته یا دندان به‌طور کامل از لثه خارج‌شده است، آن را پیدا کرده و به دندانپزشک تحویل دهید.
✔ در بسیاری از موارد، چسباندن مجدد قسمت شکسته دندان ممکن است و این کار باعث حفظ زیبایی و عملکرد دندان می‌شود.
۳. چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
📌 پس از هر نوع صدمه حتی اگر ظاهر دندان تغییر نکرده باشد، مراجعه به دندانپزشک ضروری است.
📌 برخی آسیب‌ها ممکن است ریشه دندان را تحت تأثیر قرار دهند که بدون بررسی دندانپزشکی مشخص نمی‌شوند.
📌 هرچه زودتر درمان آغاز شود، احتمال موفقیت آن بیشتر خواهد بود.
📌 تأخیر در مراجعه به دندانپزشک می‌تواند باعث پیچیده شدن درمان و بروز مشکلات جدی‌تر شود.
۴. اقدامات اولیه در هنگام بیرون افتادن دندان
اگر دندان کودک به‌طور کامل از حفره خود خارج‌شده است:
🔺 برای دندان دائمی:
✅ دندان را از ناحیه تاج بگیرید (نه ریشه) و به‌آرامی با آب بشویید.
✅ در صورت امکان، دندان را در محل اصلی خود قرار دهید و از کودک بخواهید روی یک گاز استریل گاز بگیرد.
✅ اگر امکان بازگرداندن دندان به جای اصلی آن وجود ندارد، آن را در شیر، بزاق دهان کودک یا سرم نمکی (نرمال سالین) نگهداری کنید تا از خشک شدن آن جلوگیری شود.
✅ از قرار دادن دندان در آب معمولی خودداری کنید، زیرا ممکن است به سلول‌های زنده روی سطح ریشه آسیب بزند.
🔺 برای دندان شیری:
🚫 دندان شیری که به‌طور کامل از لثه خارج‌شده است، نباید دوباره در محل خود قرار داده شود، زیرا ممکن است به جوانه دندان دائمی زیرین آسیب بزند.
۵. روند درمان پس از مراجعه به دندانپزشک
👨⚕️ دندانپزشک ابتدا معاینه دقیق و رادیوگرافی دندان را انجام می‌دهد.
👨⚕️ در برخی موارد، دندان آسیب‌دیده با سیم و مواد مخصوص به دندان‌های مجاور متصل می‌شود که به آن اسپلینت دندانی گفته می‌شود.
👨⚕️ بسته به شدت آسیب، اسپلینت ممکن است از یک هفته تا چند ماه باقی بماند.
۶. چرا پیگیری درمانی پس از آسیب دندان ضروری است؟
🔹 حتی اگر درمان اولیه موفقیت‌آمیز باشد، والدین باید کودک را به‌طور منظم برای معاینات پیگیری نزد دندانپزشک ببرند.
🔹 برخی از مشکلات ناشی از صدمات دندان ممکن است بعد از مدتی بروز کنند، ازجمله:
✅ تغییر رنگ دندان
✅ عفونت‌های ریشه‌ای
✅ تحلیل رفتن دندان
نتیجه‌گیری
صدمات دهان و دندان در کودکان می‌تواند عواقب جدی و طولانی‌مدت داشته باشد. حفظ خونسردی، انجام اقدامات اولیه مناسب و مراجعه فوری به دندانپزشک تأثیر زیادی در موفقیت درمان دارد. والدین باید بدانند که در برخورد با دندان‌های شیری و دائمی، روش‌های متفاوتی برای مراقبت وجود دارد. همچنین، پیگیری درمانهای انجام‌شده از اهمیت بالایی برخوردار است تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
