پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشت دهان و دندان است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله رعایت نکردن بهداشت دهان، مصرف زیاد مواد قندی و عدم مراجعه منظم به دندانپزشک ایجاد شود. اما آیا می‌دانید که پوسیدگی تمام سطح دندان را به طور یکسان تحت تأثیر قرار نمی‌دهد؟ برخی از سطوح دندانها به دلیل وضعیت خاصی که دارند، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند. در این مقاله به بررسی محل‌های شایع پوسیدگی دندان و دلایل افزایش خطر پوسیدگی در این نواحی می‌پردازیم.
۱. شیارها و فرورفتگی‌های سطح جونده دندان‌های آسیاب
دندان‌های آسیاب (مولر و پرمولر) به دلیل داشتن شیارها و فرورفتگی‌های عمیق روی سطح جونده، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند. این شیارها محل مناسبی برای تجمع باقی‌مانده غذا و باکتری‌ها هستند. اگر این نواحی به درستی تمیز نشوند، پلاک دندان تشکیل شده و به مرور زمان باعث پوسیدگی می‌شود.
راهکار پیشگیری:
- استفاده از شیارپوش (سیلانت) برای پر کردن شیارهای عمیق دندان‌های آسیاب.
- مسواک زدن دقیق و استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن این نواحی.
۲. سطوح بین دندانی
سطوح بین دندانی که در تماس با دندان‌های مجاور هستند، به دلیل دسترسی سخت به آن‌ها، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند. باقی‌مانده غذا و پلاک دندان به راحتی در این نواحی جمع می‌شوند و اگر به درستی تمیز نشوند، می‌توانند باعث پوسیدگی شوند.
راهکار پیشگیری:
- استفاده منظم از نخ دندان برای تمیز کردن سطوح بین دندانی.
- استفاده از مسواک‌های بین دندانی یا واتر فلاسر برای تمیز کردن این نواحی.
۳. طوق دندان (ناحیه اتصال لثه و دندان)
ناحیه طوق دندان که در محل اتصال لثه و دندان قرار دارد، یکی دیگر از محل‌های شایع پوسیدگی است. این ناحیه به دلیل تجمع پلاک و باکتری‌ها در خط لثه، بیشتر در معرض پوسیدگی و بیماری‌های لثه قرار می‌گیرد.
راهکار پیشگیری:
- مسواک زدن با زاویه ۴۵ درجه به سمت خط لثه برای تمیز کردن این ناحیه.
- استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتریال برای کاهش تجمع پلاک.
۴. سطوح ریشه دندان
در افراد مسن یا کسانی که دچار تحلیل لثه هستند، ریشه دندانها ممکن است در معرض دید قرار بگیرد. ریشه دندانها به دلیل نداشتن مینای محافظ، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند.
راهکار پیشگیری:
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی سلامت لثه و دندانها.
- استفاده از خمیر دندان‌های حاوی فلوراید برای تقویت ریشه دندانها.
۵. اطراف پرکردگی‌ها و روکش‌های قدیمی
نواحی اطراف پرکردگی‌ها و روکش‌های قدیمی نیز می‌توانند محل تجمع پلاک و باکتری‌ها باشند. اگر این نواحی به درستی تمیز نشوند، ممکن است پوسیدگی در اطراف پرکردگی یا روکش ایجاد شود.
راهکار پیشگیری:
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت پرکردگی‌ها و روکش‌ها.
- تمیز کردن دقیق این نواحی با مسواک و نخ دندان.
۶. دندان‌های جلویی در کودکان
در کودکان، دندان‌های جلویی به ویژه اگر به طور مکرر در معرض مواد قندی (مانند شیر شبانه) قرار بگیرند، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند. این نوع پوسیدگی به پوسیدگی شیشه شیر معروف است.
راهکار پیشگیری:
- قطع شیر شبانه بعد از یک سالگی.
- تمیز کردن دندان‌های کودک بعد از هر بار شیر خوردن.
نتیجه‌گیری
پوسیدگی دندان تمام سطوح دندان را به طور یکسان تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. برخی از نواحی مانند شیارهای دندان‌های آسیاب، سطوح بین دندانی، طوق دندان، سطوح ریشه و اطراف پرکردگی‌ها بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرند. با رعایت بهداشت دهان و دندان، استفاده از نخ دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و استفاده از روش‌های پیشگیرانه مانند شیارپوش، می‌توانید از پوسیدگی دندان در این نواحی جلوگیری کنید. حفظ سلامت دهان و دندان نه تنها به زیبایی لبخند کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات جدی‌تر مانند عفونت و از دست دادن دندان نیز جلوگیری می‌کند.
بسیار عالی، دونستن محل هایی که پتانسیل پوسیده شدن رو دارن میتونه به مراقبت بیشتر به هنگام مسواک زدن یا نخ دندون کشیدن کمک میکنه ….