دکتر الهه سادات هاشمی | متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان

دندان‌های شیری نقش بسیار مهمی در سلامت کلی کودکان ایفا می‌کنند. این دندان‌ها نه تنها به جویدن غذا و صحبت کردن کمک می‌کنند، بلکه فضای لازم برای رشد دندان‌های دائمی را نیز حفظ می‌کنند. کشیدن زود هنگام دندان‌های شیری می‌تواند باعث رشد نادرست دندان‌های دائمی و مشکلات ارتودنسی در آینده شود. به همین دلیل، ترمیم به موقع دندان‌های شیری از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله، به بررسی کامل ترمیم دندان شیری، مزایا، روش‌ها، و اهمیت حفظ این دندان‌ها می‌پردازیم.

اهمیت دندان‌های شیری

دندان‌های شیری به دلایل زیر از اهمیت بالایی برخوردار هستند:

  1. جویدن غذا: دندان‌های شیری به کودکان کمک می‌کنند تا غذا را به درستی بجوند و هضم کنند.

  2. صحبت کردن: این دندان‌ها در تلفظ صحیح کلمات و رشد گفتاری کودکان نقش دارند.

  3. حفظ فضای دندان‌های دائمی: دندان‌های شیری فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی را حفظ می‌کنند. از دست دادن زودرس آن‌ها می‌تواند باعث جابجایی دندان‌ها و مشکلات ارتودنسی در آینده شود.

  4. زیبایی صورت و لبخند: دندان‌های شیری در زیبایی صورت و لبخند کودکان نقش دارند.

چرا ترمیم دندان شیری ضروری است؟

ترمیم به موقع دندان‌های شیری به دلایل زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:

  1. جلوگیری از گسترش پوسیدگی: پوسیدگی دندان اگر درمان نشود، می‌تواند به لایه‌های عمیق‌تر دندان نفوذ کرده و باعث عفونت یا آبسه شود.

  2. جلوگیری از کشیدن زود هنگام دندان: کشیدن زود هنگام دندان‌های شیری می‌تواند باعث رشد نادرست دندان‌های دائمی و مشکلات ارتودنسی شود.

  3. حفظ عملکرد دندان: دندان‌های شیری در جویدن غذا، صحبت کردن و حفظ ساختار فک نقش دارند. ترمیم به موقع این دندان‌ها به حفظ عملکرد آن‌ها کمک می‌کند.

  4. جلوگیری از درد و ناراحتی: پوسیدگی دندان می‌تواند باعث درد شدید و ناراحتی شود. ترمیم به موقع این مشکلات را برطرف می‌کند.

روش‌های ترمیم دندان شیری

ترمیم دندان‌های شیری به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که بستگی به میزان پوسیدگی و شرایط دندان دارد. برخی از روش‌های رایج عبارتند از:

۱. پر کردن دندان با آمالگام

آمالگام یک ماده ترمیمی قدیمی و پرکاربرد است که از ترکیب فلزاتی مانند نقره، قلع، مس و جیوه ساخته می‌شود. این ماده به رنگ نقره‌ای است و بیشتر برای ترمیم دندان‌های خلفی (عقبی) استفاده می‌شود.

مزایای ترمیم با آمالگام
  • دوام بالا: آمالگام بسیار مقاوم است و می‌تواند سال‌ها در دهان باقی بماند.

  • هزینه کم: ترمیم با آمالگام در مقایسه با کامپوزیت هزینه کمتری دارد.

  • زمان درمان کوتاه: قرار دادن آمالگام زمان کمی نیاز دارد و برای کودکان بسیار مناسب است.

معایب ترمیم با آمالگام
  • ظاهر نازیبا: آمالگام به رنگ نقره‌ای است و برای ترمیم دندان‌های جلو مناسب نیست.

  • حساسیت به دما: آمالگام ممکن است باعث حساسیت دندان به سرما و گرما شود.

۲. پر کردن دندان با کامپوزیت

کامپوزیت یک ماده ترمیمی همرنگ دندان است که از رزین و ذرات سرامیکی ساخته می‌شود. این ماده برای ترمیم دندان‌های جلو و خلفی استفاده می‌شود و ظاهری طبیعی به دندان می‌دهد.

مزایای ترمیم با کامپوزیت
  • زیبایی طبیعی: کامپوزیت به رنگ دندان‌های طبیعی است و ظاهری زیبا و طبیعی به دندان می‌دهد.

  • چسبندگی بالا: کامپوزیت به خوبی به دندان می‌چسبد و نیاز به تراشیدن زیاد دندان ندارد.

  • حفظ ساختار دندان: کامپوزیت به حفظ ساختار طبیعی دندان کمک می‌کند.

معایب ترمیم با کامپوزیت
  • دوام کمتر نسبت به آمالگام: کامپوزیت در مقایسه با آمالگام دوام کمتری دارد و ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد.

  • هزینه بیشتر: ترمیم با کامپوزیت هزینه بیشتری نسبت به آمالگام دارد.

  • زمان درمان طولانی‌تر: قرار دادن کامپوزیت زمان بیشتری نیاز دارد.

۳. روکش دندان شیری (SSC)

در مواردی که پوسیدگی دندان شیری به حدی پیشرفت کرده است که بخش زیادی از تاج دندان از بین رفته و امکان بازسازی آن با مواد ترمیمی معمولی وجود ندارد، روکش‌های استیل ضدزنگ (SSC) بهترین گزینه هستند.

مزایای روکش دندان شیری
  • دوام بالا: روکش‌های استیل ضدزنگ بسیار مقاوم هستند و می‌توانند تا زمان افتادن طبیعی دندان شیری در دهان باقی بمانند.

  • حفاظت کامل: این روکش‌ها به طور کامل تاج دندان را می‌پوشانند و از آن در برابر پوسیدگی بیشتر محافظت می‌کنند.

  • زمان درمان کوتاه: قرار دادن روکش‌های استیل ضدزنگ زمان کمی نیاز دارد و برای کودکان بسیار مناسب است.

مراحل ترمیم دندان شیری

ترمیم دندان شیری شامل چند مرحله اصلی است:

  1. معاینه و تشخیص: دندانپزشک با معاینه دقیق و استفاده از تصاویر رادیوگرافی، میزان پوسیدگی دندان را بررسی می‌کند.

  2. بی‌حسی موضعی: برای کاهش درد و ناراحتی، دندانپزشک از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند.

  3. برداشتن پوسیدگی: پوسیدگی دندان با استفاده از ابزارهای مخصوص برطرف می‌شود.

  4. قرار دادن ماده ترمیمی: بسته به نوع ترمیم (آمالگام، کامپوزیت یا روکش)، ماده ترمیمی در دندان قرار می‌گیرد.

  5. پرداخت و تنظیم: دندانپزشک ماده ترمیمی را پرداخت و تنظیم می‌کند تا با دندان‌های دیگر هماهنگ شود.

مراقبت‌های پس از ترمیم دندان شیری

پس از ترمیم دندان شیری، رعایت نکات زیر ضروری است:

  • رعایت بهداشت دهان و دندان (مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم)

  • اجتناب از مصرف غذاهای سفت یا چسبنده تا چند روز پس از درمان

  • مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و پیگیری

۱. آیا ترمیم دندان شیری دردناک است؟

خیر، با استفاده از بی‌حسی موضعی، کودک در طول درمان درد نخواهد داشت. ممکن است پس از درمان کمی ناراحتی وجود داشته باشد که معمولاً با مسکن‌های ساده برطرف می‌شود.

انتخاب روش ترمیم بستگی به محل دندان، میزان پوسیدگی و ترجیح والدین دارد. دندانپزشک بهترین گزینه را بر اساس شرایط دندان کودک پیشنهاد می‌کند.

در برخی موارد، ترمیم دندان شیری ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد، اما با رعایت بهداشت دهان و دندان، می‌توان عمر ترمیم را افزایش داد.

نتیجه‌گیری

ترمیم به موقع دندان‌های شیری یکی از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ سلامت دهان و دندان کودکان است. این روش نه تنها از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری می‌کند، بلکه به حفظ عملکرد و زیبایی دندان‌ها کمک می‌کند. با مراجعه به دندانپزشک و انتخاب روش ترمیم مناسب (آمالگام، کامپوزیت یا روکش)، می‌توانید سلامت دندان‌های شیری کودک خود را تضمین کنید.